Дар баробари ба даст овардани Истиқлоли давлатӣ, нақши занон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври назаррас таҳким ёфта, имкониятҳои онҳо дар ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ васеъ гардид. Имрӯз занон дар Тоҷикистон на танҳо нигоҳдорандаи оила ва арзишҳои миллӣ, балки як қувваи муҳими иҷтимоӣ ва иқтисодӣ ба ҳисоб мераванд.
Дар даҳсолаҳои охир, шумораи занони фаъол дар соҳаи соҳибкорӣ дар Тоҷикистон рӯ ба афзоиш овардааст. Барномаи давлатӣ оид ба рушди соҳибкории занон имкониятҳои бештари иқтисодӣ фароҳам оварда, онҳоро барои ташкили тиҷорати шахсӣ ва идоракунии корхонаҳо ҳавасманд мекунад. Имрӯз садҳо ширкат ва корхонаҳои хусусӣ таҳти роҳбарии занон фаъолият доранд, ки дар соҳаҳои кишоварзӣ, савдо, хизматрасонӣ ва истеҳсолот саҳми назаррас доранд. Ҳамчунин, занон дар бахши молиявӣ ва идоракунии захираҳо мавқеи мустаҳкам пайдо кардаанд. Ҳукумати Тоҷикистон бо ҷорӣ намудани барномаҳои дастгирии молиявӣ, грантҳо ва қарзҳои имтиёзнок барои занон, рушди соҳибкории занонро ҳавасманд менамояд.
Таҳсилоти босифат ва дастрасӣ ба илм яке аз омилҳои калидии тавонмандсозии занон мебошад. Дар Тоҷикистон имрӯз теъдоди духтарон, ки таҳсилро дар муассисаҳои олии кишвар ва хориҷи он идома медиҳанд, афзоиш ёфтааст. Ин тамоюл дар соҳаҳои илмӣ, муҳандисӣ ва технология низ мушоҳида мешавад, ки нишондиҳандаи болоравии шуури ҷомеа дар мавриди баробарии гендерӣ мебошад. Дар баробари ин, шумораи занон дар бахши таҳқиқоти илмӣ ва ихтироъкорӣ зиёд гаштааст, ки онҳо дар рушди илмҳои дақиқ ва гуманитарӣ саҳми назаррас доранд.
Бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Пешвои миллат, шумораи занон дар мақомоти давлатӣ, парламент ва идораҳои давлатӣ зиёд шудааст. Имрӯз дар Маҷлиси намояндагон ва ҳукумати маҳаллӣ занон бо ҳадафи ҳалли масъалаҳои иҷтимоӣ ва таҳкими адолати гендерӣ фаъолона саҳм мегузоранд. Ин нишон медиҳад, ки сиёсати давлатӣ ба ҷалби занон ба раванди идоракунии кишвар равона шудааст. Ҳамзамон, таваҷҷуҳи махсус ба ҷалби занон ба сатҳи роҳбарияти давлатӣ ва дипломатия дода мешавад. Бисёр занон ҳамчун сафирон, консулҳо ва намояндагони ташкилотҳои байналмилалӣ фаъолият менамоянд, ки ин нишондиҳандаи болоравии нақши онҳо дар сиёсати хориҷии Тоҷикистон мебошад.
Муқаррароти ҳуқуқӣ ва барномаҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳифзи ҳуқуқи занон, аз ҷумла пешгирии хушунати хонаводагӣ ва таъмини имкониятҳои баробар, пайваста такмил меёбанд. Ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва созмонҳои байналмилалӣ низ дар ин раванд саҳм мегузоранд, ки боиси беҳтар гардидани вазъи иҷтимоии занон дар кишвар гардидааст. Дар баробари ин, муассисаҳои махсус барои дастгирии занон, аз ҷумла марказҳои машваратӣ ва паноҳгоҳҳо барои қурбониёни хушунат фаъолият доранд. Ҳукумати Тоҷикистон ба масъалаи фароҳам овардани шароит барои занони коргар, аз ҷумла модарони ҷавон, таваҷҷуҳи зиёд медиҳад. Чорабиниҳои махсус барои ҳимояи ҳуқуқҳои занон дар бозори меҳнат, фароҳам овардани ҷойҳои кории муносиб ва ҳавасмандсозии занон барои ширкат дар равандҳои иқтисодӣ роҳандозӣ шудаанд.
Занон дар Тоҷикистон на танҳо дар бахшҳои иқтисодӣ ва сиёсӣ, балки дар ҳифзи фарҳанг ва анъанаҳои миллӣ низ нақши муҳим доранд. Онҳо дар рушди санъат, адабиёт, ҳунарҳои мардумӣ ва варзиш саҳми босазо доранд. Имрӯз бисёре аз занони тоҷик ҳамчун шоирон, нависандагон, рассомон ва ҳунармандон шинохта шудаанд, ки дар муаррифии фарҳанги миллӣ дар сатҳи байналмилалӣ кӯшиш мекунанд. Ҳамзамон, занони варзишгари тоҷик дар мусобиқаҳои байналмилалӣ дастовардҳои назаррас ба даст меоранд, ки обрӯ ва нуфузи Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ баланд мебардорад.
Имрӯз занон дар Тоҷикистон ҳамчун нерӯи фаъоли ҷомеа дар ҳамаи соҳаҳо нақши муҳим мебозанд. Бо такя ба дастгирии давлатӣ ва ташаббусҳои шахсӣ, онҳо метавонанд дар рушди иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва сиёсӣ саҳми назаррас гузоранд. Ояндаи кишвар дар ҳамбастагии кӯшишҳои занон ва мардон қарор дошта, бо таъмини баробарии имкониятҳо Тоҷикистон метавонад ба рушди устувор ва ҷомеаи пешрафта ноил гардад. Истиқлолияти давлатӣ барои занон имкониятҳои нав фароҳам овард, ки онҳо метавонанд бо тавоноии худ дар рушди давлатдорӣ, иқтисод ва фарҳанг саҳми бузург гузоранд.
Баротзода З. М.- судяи Суди Олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Напечатать страницу