Нишони Ҷумҳурии Тоҷикистон 28 декабри соли 1993 пазируфта шуда, бар асоси Низомнома дар бораи Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки 11 декабри соли 1999 бо Қарори № 891-и Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст:
Нишон ва парчам яке аз муҳимтарин рамзҳои фарқкунанда миёни ин ё он қавму миллат ба ҳисоб рафта, таърихи қадима доранд. Аз ҳазорсолаҳои гузашта бо мақсади шинохт ва муайян намудани ҳар як миллат маҳз бо тасвирҳои гуногуни рамзӣ – нишон ва парчам истифода намудаанд. Тоҷикон бо ифтихори бузург дар тӯли таърих миёни қавмҳои дигар бо рамзи нишон ва парчам шинохта шудаанд, ки дар гузашта тасвири онҳо дигаруниҳои бисёреро дидаанд.
Дар нишонҳои рамзии қавму миллатҳои ҳар як давру замон чун анъана паррандаҳои ёбоӣ, аждаҳо, шерру паланг, шамшер ва ғайраҳо ифода ёфтаанд, ки онҳо мазмунан аз якдигар фарқ мекунанд.
Тибқи сарчашмаҳои муътамади хаттӣ ва чопӣ шоҳон ва фармонравоёни қаламрави Эронзамин ва дигар сарзаминҳо аз замони бостон шакли ҷонварон ва ситораҳои осмонӣ, бавижа шеру офтобро бар нишону парчамҳо, сиккаҳо ва дигар абзорҳои шоҳӣ мегузоштанд.
Аломати нишон аввалин маротиба дар рӯи танга, сикка ва мӯҳрҳои дунёи қадим дида мешаванд. Дар нишони давлати шумерҳо дар ҳазорсолаи сеи пеш аз мелод тасвири уқоби шерсар буда, дар асрҳои миёна нишон бо тасвири шерҳо рӯйи кор омаданд.
Шеру офтоб аломатҳое мебошанд, ки дар фарҳангҳои куҳани Эрону тозӣ, турку яҳуд, муғул ва ғайра истифода гардидаанд. Дар асри шаши ҳиҷрӣ, дар замони зимомдори хонадони турк рамзҳои шеру офтоб аз ситорабинӣ ба корҳои ҳунарӣ дар қаламрави исломӣ аз Миср то Осиёи Миёна ворид гардидааст. Аз даврони салчуқиёни Рум сиккаҳои бо нақши шеру офтобро метавон пайдо кард, ки ин нишон аз садаи Х ҳиҷрӣ/XV мелодӣ ба таври ногусастанӣ бар рӯйи нишон ва парчамҳои Эронзамин бастааст.
Офтоб аз дурахшонтарин ҷурми осмонӣ ва подшоҳи ситорагон аст, ки назди мардумони бостон ҷойгоҳи хоссае доштааст, ки гоҳе ба парастиш низ бархостаанд. Шер ҳам шуҷоъманду далертарини ҳамаи даррандагон ва пеши мардум ба мардонагӣ низ мавсуф аст, ки худ беҳтарин намунаи паҳлавонӣ ва барои нақш бар нишону парчамҳо, сипарҳо ва дигар абзорҳои ҷанги шоёнтарин шакл мебошад. Тасвири шер бар рӯйи нишонҳо баёнгари шуҷоату қудрат мебошад. Шер аз муҳимтарин намунаҳои куҳан дар миёни шоҳони Эронзамин маҳсуб гардида, баёнгари аломати диловарӣ мебошад.
- Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон рамзи истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат аст аз тасвири тоҷи тансиқшуда ва нимдоира аз ҳафт ситорае, ки бо нурҳои офтоби аз паси кӯҳҳои барфпӯш тулӯъкунанда рӯи онро гирифтааст ва бо чанбаре оро ёфтааст, ки атрофашро аз тарафи рост хӯшаҳои гандум ва аз тарафи чап шохаҳои пахтаи шукуфон иҳота кардааст. Болои чанбара бо тасмаи сераха печонда шуда, дар қисми поён рӯи курсӣ китоби боз ҷой гирифтааст. Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ранга буда, тоҷ, офтоб, кӯҳҳо, хӯшаҳои гандум, китоб ва курсӣ бо зарҳал тасвир ёфта, появу баргҳои ниҳолҳои пахта сабз, рахҳои тасмаҳо сурх, сафед ва сабз буда, муқоваи китоб сурх мебошад.
Тасвири Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҷойҳои зайл гузошта мешавад:
а) дар болои биноҳои қароргоҳи расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазоратҳо ва кумитаҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон; дар болои биноҳои Маҷлисҳои намояндагони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, ш.Душанбе, шаҳрҳо, ноҳияҳо, мақомоти ҳокимияти иҷроияи маҳалҳо (ҳукуматҳо), мақомоти худидораи шаҳрак ва деҳот (ҷамоатҳо), судҳо, мақомоти прокуратураи Ҷумҳурии Тоҷикистон; дар болои биноҳои намояндагиҳои дипломатию консулӣ ва муассисаҳои тиҷоратии дар хориҷа будаи Ҷумҳурии Тоҷикистон;
б) дар толорҳои маҷлисҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо (ҳукуматҳо), шаҳри Душанбе, шаҳрҳо, ноҳияҳо, маҷлисҳои мақомоти худидораи шаҳрак ва деҳот (ҷамоатҳо), инчунин дар хонаҳо (кабинетҳои) кории Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, ш.Душанбе, шаҳрҳо, ноҳияҳо ва дар толорҳои ҷаласаҳои судии судҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар биноҳои мақомоти сабти асноди ҳолати шаҳрвандӣ ва биноҳои бақайдгирии тантанавии таваллуд ва ақди никоҳ;
в) дар мӯҳру бланкҳои ҳуҷҷатҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазоратҳо ва кумитаҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлисҳои намояндагони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, ш.Душанбе, шаҳрҳо, ноҳияҳо, мақомоти ҳокимияти иҷроияи маҳалҳо (ҳукуматҳо), мақомоти худидораи шаҳрак ва деҳот (ҷамоатҳо), судҳо ва мақомоти прокуратураи Ҷумҳурии Тоҷикистон, идораҳои давлатии нотариалӣ, мақомоти сабти асноди ҳолати шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои ҷумҳуриявӣ, ки бо қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо ҳуқуқи дар мӯҳру бланкҳои ҳуҷҷатҳо ҷой додани тасвири Нишон дода шудааст;
г) дар нашрияҳои расмии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
д) дар шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин дар шиносномаҳои дипломатӣ ва дигар шиносномаҳое, ки ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон дода мешаванд;
е) дар сутунҳои марзӣ, ки дар Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон насб карда мешаванд. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳолатҳои ҳатман тасвир намудани тарҳи нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро пешбинӣ карда метавонад.
Ба корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳое, ки дар ҳамин Низомнома номбар шудаанд, ҳуқуқи истифодаи тасвири Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро фақат Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дода метавонад.
- Таҷдиди тасвири Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфи назар аз андозаҳояш, ҳамеша бояд дақиқан ба асли тарҳи ранга, сиёҳу сафед ва андозаи тасвири Нишон, ки ба ҳамин Низомнома замима мешавад, мутобиқат намояд.
- Тартиби тайёр кардани тасвири Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, нашри оммавии тасвири Нишон, тартиби истифода, нигоҳдорӣ ва нест кардани мӯҳре, ки дар он Нишони давлатӣ тасвир ёфтааст, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.
5. Ашхосе, ки дар таҳқир кардани Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон гунаҳкоранд, мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Напечатать страницу